τίτλος : Το μυστικό ισραηλινό πρόγραμμα των στοχευμένων φόνων
Σύνδεσμος : Το μυστικό ισραηλινό πρόγραμμα των στοχευμένων φόνων
Το μυστικό ισραηλινό πρόγραμμα των στοχευμένων φόνων
Από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, το Ισραήλ έχει χρησιμοποιήσει την τακτική των στοχευμένων φόνων σε περισσότερους ανθρώπους από οποιαδήποτε άλλη χώρα του δυτικού κόσμου.
Σε πολλές περιπτώσεις, οι ηγέτες του θεώρησαν ότι εξοντώνοντας έναν καθορισμένο στόχο στο όνομα της εθνικής ασφάλειας, είναι ηθικό και νόμιμο να τεθούν σε κίνδυνο ζωές αθώων πολιτών. Πιστεύουν ότι αυτή η θανάτωση των ανθρώπων είναι ένα «απαραίτητο κακό».
Η χρήση, από το Ισραήλ, της δολοφονίας ως στρατιωτικού εργαλείου δεν προέκυψε τυχαία. Προέρχεται από τις ρίζες του σιωνιστικού κινήματος, από το τραύμα του Ολοκαυτώματος και από την αίσθηση των Ισραηλινών ότι η χώρα τους κινδυνεύει συνεχώς από τον «αφανισμό» και πως δεν μπορεί να προστρέξει σε κανέναν για βοήθεια, καθώς είναι περικυκλωμένη από αραβικά κράτη.
Έτσι το Ισραήλ ανέπτυξε μια άκρως αποτελεσματική μηχανή και κατά πολλούς την καλύτερη υπηρεσία πληροφοριών στον κόσμο, μια ισχυρή, κρατική δολοφονική μηχανή.
Τα παρακάτω αποκαλύπτουν μερικές από τις πρώτες επιτυχίες και αποτυχίες αυτής της δολοφονικής μηχανής, μέσα από μεγάλες αιματοχυσίες.
Ο Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ, τότε πρόεδρος της Αιγύπτου, πραγματοποιεί ομιλία στα χαλυβουργεία του Abu Zaabal κοντά στο Κάιρο, την 1η Μαΐου 1970. Πηγή: ROLLS PRESS / POPPERFOTO / GETTY.
Το πρωί της 21ης Ιουλίου του 1962, οι Ισραηλινοί ξύπνησαν στον χειρότερο εφιάλτη τους: Οι αιγυπτιακές εφημερίδες πανηγύριζαν για την επιτυχή δοκιμή τεσσάρων υπερσύγχρονων πυραύλων εδάφους - εδάφους (Cruise), οι οποίοι, όπως ανακοινώθηκε, «προορίζονταν να ανοίξουν τις πύλες της ελευθερίας για τους Άραβες» και «να ανακαταλάβουν την πατρίδα που αρπάχτηκε και προσαρτήθηκε ως τμήμα των ιμπεριαλιστικών και σιωνιστικών οικοπέδων».
Δύο ημέρες αργότερα, οι Αιγύπτιοι στρατιώτες παρέλασαν με τους πυραύλους στη κεντρική λεωφόρο του Καΐρου. Περίπου 300 ξένοι διπλωμάτες παρακολούθησαν το θέαμα, όπως και ο Πρόεδρος Gamal Abdel Nasser. Είπε περήφανα ότι ο στρατός ήταν πλέον σε θέση να χτυπήσει σε οποιοδήποτε σημείο «νότια της Βηρυτού». Η επίπτωση ήταν ξεκάθαρη: το Ισραήλ ήταν κλειδωμένο στο στόχαστρο του Nάσερ.
Οι πύραυλοι της Αιγύπτου στην παρέλαση στο Κάιρο το καλοκαίρι του 1964. Πηγή: EXPRESS / ARCHIVE PHOTOS / GETTY.
Την επόμενη μέρα, μια εκπομπή που μεταδόθηκε στα εβραϊκά από τον ραδιοφωνικό σταθμό της Αιγύπτου «Η φωνή της βροντής από το Κάιρο» ήταν πιο σαφής.
«Αυτοί οι πύραυλοι προορίζονται να ανοίξουν τις πύλες της ελευθερίας για τους Άραβες», ανέφερε ο αρχηγός, «να ανακαταλάβει την πατρίδα που κλέφτηκε ως τμήμα ιμπεριαλιστικών και σιωνιστικών οικοπέδων».
Λίγες εβδομάδες αργότερα, οι Ισραηλινοί έμαθαν ότι μια ομάδα Γερμανών επιστημόνων είχε διαδραματίσει αποφασιστικό ρόλο στην ανάπτυξη αυτών των πυραύλων.
Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος είχε τελειώσει 17 χρόνια νωρίτερα και ξαφνικά τα τραύματα του Ολοκαυτώματος, που παρέπεμπαν στις εικόνες Γερμανών επιστημόνων με στολές ναζί, έδωσαν τη θέση τους σε μια νέα και διαφορετική υπαρξιακή απειλή: Όπλα μαζικής καταστροφής στα χέρια του νέου μεγάλου εχθρού του Ισραήλ, του Νάσερ, τον οποίο οι Ισραηλινοί θεωρούσαν προβοκατόρικα ως τον «Αδόλφο Χίτλερ της Μέσης Ανατολής».
Οι Γερμανοί επιστήμονες που ανέπτυξαν τους αιγυπτιακούς πυραύλους δεν ήταν κάποιοι «σκοτεινοί» τεχνικοί. Ήταν μερικοί από τους ανώτερους μηχανικούς του ναζιστικού καθεστώτος, άνθρωποι που είχαν δουλέψει κατά τη διάρκεια του πολέμου στην ερευνητική βάση του Πεενεμούντε, μια χερσόνησο στην ακτή της Βαλτικής, όπου αναπτύχθηκαν τα πιο προηγμένα όπλα του Τρίτου Ράιχ.
«Ένιωσα αβοήθητος», δήλωσε ο Asher Ben-Natan, ο Γενικός Διευθυντής του Ισραηλινού Υπουργείου Άμυνας, «σαν να πέφτει ο ουρανός».
Ο δε Νταβίντ Μπεν Γκουριόν (ο πρώτος πρωθυπουργός του Ισραήλ) μίλησε ξανά και ξανά για τον εφιάλτη που τον κράτησε ξύπνιο όλη τη νύχτα - ότι είχε φέρει τους επιζήσαντες Εβραίους της Ευρώπης στο κράτος του Ισραήλ, στην πατρίδα τους , να υποβληθούν σε ένα δεύτερο Ολοκαύτωμα.
Η Ισραηλινή υπηρεσία πληροφοριών Μοσάντ, η οποία δημιουργήθηκε λίγο μετά το σχηματισμό του Ισραήλ το 1948 για να παρακολουθήσει και να προστατεύσει τη χώρα από εξωτερικές απειλές, διεξήγαγε μια εξαιρετικά μυστική έρευνα για την υπόθεση το 1982.
Η Μοσάντ, επισήμως Ινστιτούτο Πληροφοριών και Ειδικών Αποστολών, είναι η κύρια οργάνωση συγκέντρωσης και ανάλυσης πληροφοριών του Ισραήλ. Επίσης έχει παραστρατιωτικές (συμπεριλαμβανομένων και πολιτικών δολοφονιών) και αντιτρομοκρατικές αρμοδιότητες. Αντίστοιχες υπηρεσίες άλλων χωρών είναι η CIA των Ηνωμένων Πολιτειών, η SIS του Ηνωμένου Βασιλείου, η ΜΙΤ της Τουρκίας, η FSB της Ρωσίας και η ΕΥΠ της Ελλάδας.
Περιέγραψε την ανακοίνωση του 1962 στην Αίγυπτο σχετικά με το σχέδιο πυραύλων ως «τα πιο σημαντικά και τραυματικά γεγονότα στην ιστορία της ισραηλινής κοινότητας πληροφοριών».
Ο επικεφαλής της «Mossad», Isser Harel, έβαλε ολόκληρο το πρακτορείο σε κατάσταση υψίστης ετοιμότητας και διεξήγαγε μια εξαιρετικά μυστική έρευνα για την υπόθεση.
Μια ατμόσφαιρα κρίσης σάρωσε όλους τους διάδρομους της υπηρεσίας πληροφοριών.
Ισραηλινοί πράκτορες «έσπαγαν» τις πρεσβείες και τα προξενεία της Αιγύπτου σε διάφορες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για να φωτογραφίσουν έγγραφα.
Προσέλαβαν επίσης έναν Ελβετό υπάλληλο στο γραφείο της «Egypt Air» στην Ζυρίχη, μια εταιρεία που κατά καιρούς λειτουργούσε ως «βιτρίνα» των υπηρεσιών πληροφοριών του Νάσερ, ο οποίος τους έδωσε τη δυνατότητα να παίρνουν τους ταχυδρομικούς σάκους τη νύχτα, δύο φορές την εβδομάδα, σε ένα ασφαλές σπίτι, να τους μελετούν και να τους ξανακλείνουν δίχως να αφήνουν σημάδια παραβίασης, επιστρέφοντάς τους στο γραφείο της αεροπορικής εταιρείας.
Το αιγυπτιακό σχέδιο είχε εκπονηθεί από διεθνώς γνωστούς Γερμανούς επιστήμονες, τον Εβγκεν Σάνγκερ, τον Βόλφγκανγκ Πιλτζ, τον Πολ Γκόρκε και τον Χάιντς Κρουγκ.
Κατά τη διάρκεια του πολέμου, οι εν λόγω επιστήμονες ήταν βασικά στελέχη στο Κέντρο Έρευνας Στρατού της Πεενεμούντε, μια χερσόνησο στην ακτή της Βαλτικής, όπου ανέπτυσσαν τα νέα οπλικά τους συστήματα οι ναζί.
Το 1954, προσχώρησαν στο Ινστιτούτο Έρευνας Φυσικής των Προωθητικών Αεριωθούμενων Μηχανών, στην Στουτγκάρδη.
Ο Σάνγκερ ήταν επικεφαλής αυτού του επίλεκτου σώματος, ενώ ο Πιλτζ και οι δύο άλλοι ειδικοί βετεράνοι της Βέρμαχτ, ο Πολ Γκόρκε και ο Χάιντς Κρουγκ, ήταν επικεφαλής τμημάτων.
Η εν λόγω ομάδα, αισθάνθηκε «ριγμένη» στη μεταπολεμική Δυτική Γερμανία, προσέγγισε το αιγυπτιακό καθεστώς το 1959 και προσφέρθηκε να συγκροτήσει και να καθοδηγήσει μια ομάδα επιστημόνων για την ανάπτυξη πυραύλων εδάφους - εδάφους, μεγάλου βεληνεκούς.
Ο Αιγύπτιος Πρόεδρος Νάσερ φωτογραφήθηκε μπροστά από έναν πύραυλο.
Ο Νάσερ συμφώνησε και όρισε έναν από τους στενότερους στρατιωτικούς του συμβούλους, τον στρατηγό Ισμάμ αλ Ντιν Μαχμούντ Χαλίλ, πρώην διευθυντή της υπηρεσίας πληροφοριών της αεροπορίας και αρχηγό του τμήματος έρευνας και ανάπτυξης του αιγυπτιακού στρατού, να συντονίσει το πρόγραμμα.
Ο Νάσερ συμφώνησε και όρισε έναν από τους στενότερους στρατιωτικούς του συμβούλους, τον στρατηγό Ισμάμ αλ Ντιν Μαχμούντ Χαλίλ, πρώην διευθυντή της υπηρεσίας πληροφοριών της αεροπορίας και αρχηγό του τμήματος έρευνας και ανάπτυξης του αιγυπτιακού στρατού, να συντονίσει το πρόγραμμα.
Ο Χαλίλ δημιούργησε μια χωριστή, από τον υπόλοιπο αιγυπτιακό στρατό, υποδομή για τους Γερμανούς επιστήμονες, που έφτασαν πρώτη φορά στην Αίγυπτο για επίσκεψη τον Απρίλιο του 1960.
Στα τέλη του 1961, οι Σάνγκερ, Πιλτζ και Γκόρκε εγκαταστάθηκαν στην Αίγυπτο και προσέλαβαν ακόμη περίπου 35 έμπειρους Γερμανούς επιστήμονες και τεχνικούς.
Ο Κρουγκ παρέμεινε στη Γερμανία, όπου ίδρυσε μια εταιρεία με την επωνυμία «Intra Commercial», η οποία ήταν η ευρωπαϊκή «βιτρίνα» του σχεδίου.
Σχεδόν την στιγμή που η Μοσάντ αποκτούσε μια πρώτη ευκρινή εικόνα της κατάστασης, έφθασαν κι άλλα κακά νέα.
Στις 16 Αυγούστου 1962 στα χέρια των Ισραηλινών έπεσε ένα έγγραφο, το οποίο είχε συνταχθεί από τον Πιλτζ και περιλάμβανε κατάλογο αγοράς υλικών, αφήνοντας να εννοηθεί πως ο πραγματικός στόχος των Αιγυπτίων ήταν να οπλίσουν τους πυραύλους με ραδιενεργές και χημικές κεφαλές. Για να προχωρήσει όμως το σχέδιο μαζικής παραγωγής, οι Γερμανοί επιστήμονες ήταν απαραίτητοι.
Χωρίς αυτούς, το πρόγραμμα θα κατέρρεε.
«Θα σας τελειώσουμε»
Το σχέδιο του επικεφαλής της Μοσάντ, Ισερ Χάρελ ήταν προφανές: Να απαγάγει ή να εξοντώσει τους Γερμανούς.
Όλα ξεκίνησαν με την παρακολούθηση και την προσέγγιση του Κρουγκ. Στις 10 Σεπτεμβρίου του 1962, ένας άνθρωπος που συστήθηκε ως Σαλέχ Κάχερ τηλεφώνησε στο σπίτι του Κρουγκ στο Μόναχο. Είπε ότι μιλούσε εκ μέρους του συνταγματάρχη Σαϊντ Ναντίμ, βοηθό του Χαλίλ, και ότι ο Ναντίμ έπρεπε να συναντηθεί με τον Κρουγκ αμέσως.
Ο Heinz Krugκατεβαίνει από ένα αεροπλάνο σε μια φωτογραφία παρακολούθησης της Μοσάντ. Πηγή:Ευγενική προσφορά του Ισραηλινού ερευνητή και δημοσιογράφου RONEN BERGMAN.
Ο Κρουγκ δεν είδε τίποτα το ασυνήθιστο και αποδέχθηκε την πρόσκληση. Την επόμενη μέρα πήγε στα γραφεία της «Intra Commercial» για να πάρει τον Κρουγκ και να τον πάει να συναντήσει τον Ναντίμ σε μια βίλα έξω από την πόλη.
Οι δύο έφτασαν στο σπίτι όπου ο Κρουγκ πίστευε ότι τον περίμενε ο Ναντίμ. Αντί γι' αυτόν όμως, βρίσκονταν τρεις πράκτορες της Μοσάντ που τον εξουδετέρωσαν και τον μετέφεραν μυστικά στο Ισραήλ σε μυστική εγκατάσταση.
Ένας γερμανόφωνος πράκτορας της Μοσάντ είπε στον Κρούγκ: «Είστε φυλακισμένος. Κάνετε ακριβώς αυτό που λέμε, ή θα σας τελειώσουμε».
Μετά από σκληρή ανάκριση αποκάλυψε όλες τις οργανωτικές και διοικητικές λεπτομέρειες του σχεδίου των πυραύλων.
Παρ' ότι ο ίδιος προσφέρθηκε να παίξει το ρόλο του διπλού πράκτορα, ο Κρουγκ δεν τους ήταν πλέον χρήσιμος και έτσι η Μοσάντ αποφάσισε να τον εκτελέση σε ένα ερημικό σημείο βόρεια του Τελ Αβίβ. Στη συνέχεια ένα αεροπλάνο πήρε το πτώμα και το πέταξε στη θάλασσα.
Ποιος μπορεί να σκοτώσει περισσότερους Γερμανούς;
Ο Isser Harel, ο πρώην επικεφαλής της Μοσάντ. Πηγή: PAUL FEARN / ALAMY.
Η επιτυχία της επιχείρησης Κρουγκ ώθησε την Ισραηλινή κυβέρνηση να εγκρίνει πιο στοχευμένες επιχειρήσεις εξόντωσης.
Εξουσιοδότησε την στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών (AMAN) να χρησιμοποιήσει τη Μονάδα 188, μια μυστική δομή που εγκαθιστούσε Ισραηλινούς στρατιωτικούς υπό κάλυψη σε εχθρικές χώρες.
Έτσι ξεκίνησε ένας ανταγωνισμός ανάμεσα στις δύο υπηρεσίες (Μοσάντ και Μονάδα 188) για το ποια θα σκοτώσει περισσότερους Γερμανούς.
Ο Γιοσέφ Γιαρίβ, επικεφαλής της Μονάδας 188, αποφάσισε ότι ο καλύτερος τρόπος να εξοντωθούν οι Γερμανοί επιστήμονες θα ήταν να χρησιμοποιήσουν επιστολές και δέματα - βόμβες.
Η αρχή έγινε με τον Αλόις Μπρούνερ, έναν ναζί ο οποίος ήταν αναπληρωτής του Αντολφ Αϊχμαν και υπηρέτησε ως διοικητής στρατοπέδου συγκέντρωσης στη Γαλλία, στέλνοντας 130.000 Εβραίους στον θάνατο.
Η Μονάδα 188 τον εντόπισε στη Δαμασκό της Συρίας, όπου ζούσε οχτώ χρόνια υπό άλλο όνομα. Στις 13 Σεπτεμβρίου του 1962, ο Μπρούνερ έλαβε έναν μεγάλο φάκελο στη Δαμασκό. Ανατινάχθηκε μόλις τον άνοιξε. Υπέστη βαριά εγκαύματα στο πρόσωπο και έχασε το αριστερό μάτι του, αλλά επέζησε.
Παρά την αποτυχία η Μονάδα 188 αποφάσισε να χρησιμοποιήσει την ίδια μέθοδο εναντίον και των Γερμανών επιστημόνων που εργάζονταν στο πυραυλικό πρόγραμμα της Αιγύπτου.
Η Μοσάντ και η Μονάδα 188 αποφάσισαν να μπουν τη νύχτα στα γραφεία της «Egypt Air» στη Ζυρίχη, όπου συγκεντρώνονταν οι φάκελοι, και προχώρησαν στην τοποθέτηση των παγιδευμένων φακέλων.
Οι Ισραηλινοί είχαν επιλέξει τον Πιλτζ ως πρωταρχικό στόχο.
Εκμεταλλευόμενοι τη διαδικασία διαζυγίου του, παγίδευσαν έναν φάκελο ο οποίος υποτίθεται ότι είχε αποστολέα τον δικηγόρο της εν διαστάσει συζύγου του.
Ο Πιλτζ συζούσε με τη γραμματέα του, Ανελόρε Βέντε, αλλά οι Ισραηλινοί βασίζονταν στο ότι η Βέντε δεν θα άνοιγε έναν τόσο προσωπικό φάκελο. Έκαναν λάθος. Η Βέντε παρέλαβε τον φάκελο στις 27 Νοεμβρίου και τον άνοιξε. Από την έκρηξη έχασε μερικά δάχτυλα, το ένα μάτι της και μερικά δόντια.
Οι αιγυπτιακές αρχές κατάλαβαν τι συνέβαινε και χρησιμοποιώντας ακτίνες Χ εντόπισαν τους υπόλοιπους παγιδευμένους φακέλους. Η ισραηλινή επιχείρηση με τα δέματα βόμβες είχε αποτύχει παταγωδώς.
Μετά την αποτυχία οι Ισραηλινοί επέστρεψαν στις παραδοσιακές μεθόδους.
Ο επόμενος στόχος στη λίστα του επικεφαλής της Μοσάντ ήταν ο Χανς Κλάινβάχτερ και το εργαστήριό του στη δυτικογερμανική πόλη, Λορχ, στο οποίο αναπτυσσόταν το σύστημα πλοήγησης των πυραύλων.
Μια μονάδα της Μοσάντ τον εντόπισε, μόνο του, καθ΄ οδόν, από το Λορχ προς την Βασιλεία της Ελβετίας. Έγινε ανταλλαγή πυροβολισμών, αλλά η επιχείρηση επίσης απέτυχε και ο στόχος κατάφερε να ξεφύγει.
Το τέλος του Χάρελ από την ηγεσία της Μοσάντ συνδέεται με το κλείσιμο ενός ιστορικού κύκλου της υπηρεσίας, η οποία έπρεπε πλέον να αλλάξει προσανατολισμό.
Για δεκαετίες μεγάλο μέρος της ηγεσίας του Ισραήλ δεν πίστευε ότι η μεταπολεμική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας ήταν μια «νέα» και «διαφορετική» χώρα από τη ναζιστική που ηττήθηκε στον πόλεμο.
Περισσότερο μετριοπαθείς ανώτεροι και ανώτατοι παράγοντες του Ισραήλ, όπως ο Πέρες αλλά και ο ίδιος ο πρωθυπουργός, Νταβίντ Μπεν Γκουριόν, διαφωνούσαν με αυτήν την προσέγγιση που υποστήριζε θερμά ο Χάρελ. Ο David Ben Gurion(κέντρο), πρώτος πρωθυπουργός του Ισραήλ, δηλώνει την ανεξαρτησία του κράτους του Ισραήλ στις 15 Μαΐου 1948. Πηγή: REUTERS.
Ο λόγος δεν ήταν ιδεολογικός, αλλά απόλυτα πρακτικός: Σε μια εποχή που οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν απρόθυμες να παράσχουν στο Ισραήλ όλη τη στρατιωτική και οικονομική βοήθεια που ζητούσε, το νεοσύστατο κράτος δεν μπορούσε, όπως υποστήριζαν, να θέσει σε κίνδυνο την οικονομική και στρατιωτική βοήθεια που λάμβανε από τη Δυτική Γερμανία.
Όπως με όλες τις εμμονές, έτσι και αυτή του Χάρελ, τέλειωσε αυτοκαταστροφικά. Η εκστρατεία παραπληροφόρησης που ξεκίνησε εναντίον της Γερμανίας επέδρασε αρνητικά, σε πολιτικό επίπεδο, στον πρωθυπουργό Μπεν Γκουριόν, ο οποίος τον Μάρτιο του 1963 τον κάλεσε στο γραφείο του και του υπενθύμισε ότι πρέπει να εφαρμόζει την κυβερνητική πολιτική, όχι να την παράγει.
Προσβεβλημένος ο Χάρελ έθεσε την παραίτησή του στη διάθεση του «Γέρου», όπως ήταν γνωστός ο Μπεν Γκουριόν, και εκείνος την έκανε δεκτή. Αλλά ήταν πολύ αργά και για τον ίδιο, αφού παραιτήθηκε από την πρωθυπουργία και αντικαταστάθηκε από τον Λέβι Εσκόλ.
56 διαρρήξεις και 30.000 ντοκουμέντα
Ο Αμίτ, ένας από τους νέους αξιωματικούς των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων, ανέλαβε τα ηνία της Μοσάντ, η οποία βρισκόταν σε κατάσταση σύγχυσης.
Κατά τους εννέα μήνες από τότε που η Αίγυπτος ανακοίνωσε τις τέσσερις δοκιμές πυραύλων, οι Ισραηλινοί είχαν μάθει ελάχιστα για το πρόγραμμα και ό,τι είχαν δοκιμάσει η Μοσάντ και η ΑΜΑΝ (ο κεντρικός, κυρίαρχος στρατιωτικός οργανισμός πληροφοριών των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων) δεν κατάφερε ούτε να επιβραδύνει το έργο, ούτε να το διαλύσει.
Πλέον η Μοσάντ προσπαθούσε να βρει τρόπους για να στείλει δέματα - βόμβες από την Αίγυπτο, μειώνοντας σημαντικά τον χρόνο μεταξύ της αποστολής και του ανοίγματος της συσκευασίας.
Η μέθοδος δοκιμάστηκε σε έναν σχετικά εύκολο στόχο, τον πρώην ναζί γιατρό Εϊζελε, ο οποίος είχε αναλάβει πλέον την ιατρική φροντίδα των Γερμανών επιστημόνων στο αιγυπτιακό πυραυλικό σχέδιο.
Αλλά η επιχείρηση κατέληξε σε τραγωδία: Στις 25 Σεπτεμβρίου 1963, ο παγιδευμένος φάκελος ανατινάχθηκε στο ταχυδρομείο στην πολυτελή περιοχή του Μααϊ του Καΐρου τυφλώνοντας έναν ταχυδρόμο.
Η αποτυχία αυτής της επιχείρησης έπεισε τον Αμίτ ότι αυτές οι μέθοδοι εξόντωσης θα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο με φειδώ.
Οι πράκτορες της Μοσάντ διέρρηξαν τις αιγυπτιακές πρεσβείες, την αιγυπτιακή εμπορική αποστολή στην Κολωνία και το γραφείο της «Intra» στο Μόναχο.
Έσπασαν τα γραφεία της «Egypt Air» στη Φρανκφούρτη τουλάχιστον 56 φορές, από τον Αύγουστο του 1964 μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1966.
Οι πληροφορίες που μάζεψαν (φωτογραφήθηκαν περίπου 30.000 έγγραφα μόνο μέχρι τα τέλη του 1964) ήταν σημαντικές, αλλά δεν επαρκούσαν. Η Μοσάντ έπρεπε να στρατολογήσει κάποιον στο εσωτερικό του πυραυλικού σχεδίου.
«Ο αγαπημένος του Φύρερ»
Ο Otto Skorzeny (αριστερά) με τον Adolf Hitler τον Σεπτέμβριο του 1943. Πηγή: ULLSTEIN BILD / GETTY.
Το 1964, η Μοσάντ αποφασίζει να προχωρήσει στην πιο εντυπωσιακή στρατολόγηση πράκτορα: Του Ότο Σκορτσένυ, ο οποίος ήταν υψηλόβαθμος αξιωματικός της Βέρμαχτ, διοικητής των ειδικών επιχειρήσεων του Χίτλερ και ο εκλεκτός του.
Ο φάκελός του έλεγε ότι ήταν ένα ενθουσιώδες μέλος του αυστριακού ναζιστικού κόμματος, είχε στρατολογηθεί το 1935 σε μυστική μονάδα των SS στην Αυστρία και είχε πάρει μέρος στην Νύχτα των Κρυστάλλων, (το μαζικό πανεθνικό πογκρόμ στη Γερμανία και στην Αυστρία τη νύχτα της 9ης προς 10η Νοεμβρίου 1938. Ο στόχος ήταν οι Εβραίοι πολίτες όλης της χώρας και αποτέλεσε την απαρχή του Ολοκαυτώματος).
Σκαρφάλωσε πολύ γρήγορα στην ιεραρχία της «Waffen-SS» και έγινε επικεφαλής των μονάδων ειδικών επιχειρήσεων.
Οι συμμαχικές υπηρεσίες πληροφοριών χαρακτήριζαν τον Σκορτσένυ ως έναν εκ των «πιο επικίνδυνων ανθρώπων στην Ευρώπη».
Ωστόσο διέφυγε της Δικαιοσύνης και κατέφυγε στην Ισπανία όπου ο δικτάτορας Φράνκο του πρόσφερε άσυλο. Εκεί ασχολήθηκε με το ιδιαίτερα επικερδές εμπόριο που ανέπτυξε με τα φασιστικά καθεστώτα σε όλον τον κόσμο.
Η γνωριμία του Σκορτσένυ με τους επιστήμονες στην Αίγυπτο και το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια του πολέμου ήταν ανώτερος αξιωματικός του Βάλεντιν - ο οποίος εκτελούσε πλέον χρέη επικεφαλής ασφαλείας στο αιγυπτιακό πυραυλικό σχέδιο - ήταν αρκετός για τη Μοσάντ ώστε να προσπαθήσει να τον στρατολογήσει, παρά το ναζιστικό του παρελθόν.
Μέσα από διάφορους μεσάζοντες, η Μοσάντ έπιασε επαφή με τη σύζυγο του Σκορτσένυ, κόμισα Ιλζε φον Φίνκενστάιν, η οποία θα χρησίμευε ως το «κλειδί εισόδου» της Μοσάντ, αφού ήταν ένα προβεβλημένο στέλεχος της μεταπολεμικής ναζιστικής ελίτ, έχοντας οργανώσει δικές της «δουλειές», από επενδύσεις, μέχρι εμπόριο όπλων.
Μέσω της Ιλζε η Μοσάντ φτάνει στον Σκορτσένυ και του προτείνει συνεργασία. Εκείνος δέχεται επικαλούμενος φόβους για τη ζωή του, λόγω της δράσης των κυνηγών των ναζί.
Ο Σκορτσάνυ απαίτησε για αντάλλαγμα αυστριακό διαβατήριο, ασυλία έναντι κάθε δίωξης για όλη τη ζωή του, την άμεση απαλοιφή του ονόματός του από τη λίστα του Βίζενταλ και λεφτά.
Ο Simon Wiesenthal στη Βιέννη, Αυστρία, τον Μάιο του 1986. Πηγή: FRANÇOIS LOCHON / GAMMA-RAPHO / GETTY. Ο Σιμόν Βίζενταλ (31 Δεκεμβρίου 1908 - 20 Σεπτεμβρίου 2005) ήταν Αυστριακός συγγραφέας και κυνηγός Ναζί. Ήταν Εβραίος της Αυστρίας, που επέζησε του Ολοκαυτώματος και μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο έγινε διάσημος για τη συμβολή του στον εντοπισμό Ναζί εγκληματιών πολέμου.
Οι απατήσεις αυτές δίχασαν τη Μοσάντ, αλλά ο πρωθυπουργός Λεβι Εσκόλ αποφάσισε να δώσει στον Σκορτσένυ λεφτά, διαβατήριο και ασυλία.
Συμφώνησε και με την απαίτηση που αφορούσε τον Βίζενταλ, αν και γι’ αυτό δεν μπορούσε να κάνει τίποτα. Ο Βίζενταλ ήταν πολύ πεισματάρης και δεν πείστηκε από τη Μοσάντ να βγάλει τον Σκορτσάνυ από τη λίστα του.
Το τελικό χτύπημα
Ο Σκορτσένυ διέδωσε ότι θα αναβίωνε ένα δίκτυο βετεράνων των SS και της Βέρμαχτ για την «ίδρυση τέταρτου Ράιχ».
Για να προετοιμάσει το έδαφος τους είπε, ότι η οργάνωσή του έπρεπε να συγκεντρώσει κρυφά πληροφορίες.
Οι Γερμανοί επιστήμονες που εργάζονται για τον Νάσερ θα έπρεπε λοιπόν, υπό τους όρκους της Βέρμαχτ, να παράσχουν στη φανταστική οργάνωση του Σκορτσένι τις λεπτομέρειες της έρευνας των πυραύλων, ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τη νέα γερμανική στρατιωτική δύναμη.
Ταυτόχρονα, ο Σκορτσένυ και η Μοσάντ κατάρτισαν ένα σχέδιο για να αποκτήσουν πληροφορίες από τον Βάλεντιν, τον πρώην ναζί αξιωματικό ασφαλείας του αιγυπτιακού πυραυλικού σχεδίου, ο οποίος γνώριζε τα πάντα γι' αυτό.
Ο Σκορτσένυ κάλεσε τον Βάλεντιν στη Μαδρίτη με το πρόσχημα ότι φιλοξενούσε μια «reunion – συνάντηση» για τους υφισταμένους του από τον «ένδοξο πόλεμο».
Τότε του «αποκάλυψε» ότι αυτός δεν ήταν ο μόνος λόγος για την πρόσκληση στη Μαδρίτη και ότι ήθελε να συναντήσει έναν «στενό φίλο», αξιωματικό της βρετανικής μυστικής υπηρεσίας «MI6».
Οι Βρετανοί, όπως είπε, ενδιαφέρονταν για το τι συνέβαινε στην Αίγυπτο και ζήτησε από τον Βάλεντιν να βοηθήσει τον φίλο του.
Ο Βάλεντιν ήταν αρχικά καχύποπτος, αλλά στο τέλος πείστηκε να συνεργαστεί εμπιστευόμενος έναν τόσο υψηλόβαθμο ναζί όπως ο Σκορτσένυ.
Ο Σκορτσένυ προσκάλεσε στη Μαδρίτη και άλλους πρώην αξιωματικούς της Βέρμαχτ που συμμετείχαν στο σχέδιο πυραύλων.
Συμμετείχαν σε πάρτι και συναθροίσεις πρώην στελεχών των «Waffen-SS». Έπιναν, έτρωγαν και γλεντούσαν χωρίς να υποψιάζονται πως τα πάρτι αυτά πληρώνονταν από την ισραηλινή κυβέρνηση και οι συζητήσεις τους παρακολουθούνταν.
Οι πληροφορίες που μάζεψε η Μοσάντ από την επιχείρηση της Μαδρίτης ήταν πολύτιμες και έλυσαν πολλά σκοτεινά σημεία γύρω από το αιγυπτιακό πυραυλικό πρόγραμμα.
Προσδιορίστηκε ποιος συμμετείχε στο πρόγραμμα και ποια ήταν η τρέχουσα κατάσταση των ευθυνών του. Χάρη στις πληροφορίες από αυτή την επιχείρηση, η Μοσάντ κατάφερε να καταστρέψει το πυραυλικό σχέδιο από μέσα, χρησιμοποιώντας διάφορες μεθόδους.
Για παράδειγμα, μπόρεσε να εντοπίσει ένα μυστικό αιγυπτιακό σχέδιο για την πρόσληψη δεκάδων εργαζομένων από το εργοστάσιο πυραύλων «Hellige» στο Freiburg που επρόκειτο να απολυθούν.
Η Μοσάντ έπρεπε άμεσα να ακυρώσει τη μεταφορά τους στην Αίγυπτο. Για τον σκοπό αυτό κατάφερε να πείσει τον Λούντβιγκ Μπόλγκοβ, έναν ισχυρό παράγοντα στη γερμανική αεροδιαστημική βιομηχανία, να συνεργαστεί και να προσφέρει στους απολυμένους δουλειές στις επιχειρήσεις του και καλές συνθήκες διαβίωσης με τον όρο να μην πάνε στην Αίγυπτο.
Το σχέδιο πέτυχε και το πυραυλικό έργο υπέστη μεγάλη ζημιά, αφού το προσωπικό εκείνο ήταν απόλυτα εξειδικευμένο και απαραίτητο.
Το τελικό χτύπημα ήρθε όταν ένας εκπρόσωπος του Μπόλγκοβ έφτασε στην Αίγυπτο για να πείσει τους επιστήμονες που εργάζονταν ήδη εκεί να επιστρέψουν στην πατρίδα τους.
Ο ένας μετά τον άλλο εγκατέλειπαν το πρόγραμμα και μέχρι τον Ιούλιο του 1965 ακόμη και ο Πίλτς έφυγε για τη Γερμανία.
Στην υπόθεση των Γερμανών επιστημόνων ήταν η πρώτη φορά που η Μοσάντ κινητοποίησε όλες τις δυνάμεις της για να σταματήσει αυτό που εκλήφθηκε ως υπαρξιακή απειλή από έναν αντίπαλο και η πρώτη φορά που το Ισραήλ επέτρεψε να θέσει στο στόχαστρό του πολίτες από χώρες με τις οποίες είχε διπλωματικές σχέσεις.
Στην έκθεσή της του 1982, η Μοσάντ ανέλυσε το αν θα μπορούσε να λυθεί η υπόθεση χρησιμοποιώντας «μαλακές» μεθόδους - όπως γενναιόδωρες προσφορές χρημάτων από τη γερμανική κυβέρνηση στους επιστήμονες - χωρίς «τη μυστηριώδη εξαφάνιση» του Κρουγκ ή τη βόμβα που τραυμάτισε βαριά τη Βέντε ή τις άλλες επιστολικές βόμβες και τις επιθετικές μεθόδους εν γένει.
Η έκθεση κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «δεν θα ήταν εφικτό».
Η Μοσάντ πίστευε ότι χωρίς την απειλή βίας, οι Γερμανοί επιστήμονες δεν θα ήταν διατεθειμένοι να δεχτούν χρήματα και να εγκαταλείψουν το έργο...
Αυτή η ιστορία βασίζεται σε ένα απόσπασμα από το βιβλίο «best seller» του Ισραηλινού ερευνητή και συγγραφέα, Ρόνεν Μπέργκμαν, της «New York Times», με τίτλο «Rise and Kill First: The Secret History of Israel's Targeted Assassinations - Εγέρθητι και σκοτώστε πρώτα: Η μυστική ιστορία των στοχοθετημένων δολοφονιών του Ισραήλ».
Για να γράψει το βιβλίο, ο Bergman διενήργησε περίπου χίλιες συνεντεύξεις με πολιτικά πρόσωπα και μυστικούς πράκτορες και συμβουλεύτηκε χιλιάδες έγγραφα.
Ο ηγέτης του αραβικού κόσμου
Ο πρόεδρος της Αιγύπτου, Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ. Επάνω, ο Νάσερ στο εξώφυλλο του περιοδικού «Time», τεύχος του 1963.
Αξιωματικός του αιγυπτιακού στρατού, πρωθυπουργός και πρόεδρος της Αιγύπτου και ηγέτης του αραβικού κόσμου, ο Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια όπου ο πατέρας του ήταν ταχυδρομικός υπάλληλος. Παιδί ακόμη βρέθηκε στο ΚάΪρο όπου έζησε στο σπίτι ενός θείου του και πήγε στο σχολείο.
Από τα μαθητικά του χρόνια ο Νάσερ έδειξε τις διαθέσεις του απέναντι στους Αγγλους, οι οποίοι εξακολουθούσαν να ρυθμίζουν τις τύχες της Αιγύπτου. Πήρε μέρος σε πολλές αντιβρετανικές διαδηλώσεις και ήρθε επανειλημμένα σε σύγκρουση με τους δασκάλους του, μερικοί από τους οποίους ήταν Αγγλοι.
Ο Νάσερ σπούδασε κατόπιν σε νομική σχολή και μπήκε στη Στρατιωτική Ακαδημία του Καΐρου, όπου, μετά την αποφοίτησή του, υπηρέτησε αργότερα ως εκπαιδευτής και κατέβαλε μυστικές προσπάθειες να οργανώσει τους ευέλπιδες και τους νεαρούς αξιωματικούς σε κίνηση κατά του βασιλιά, των Αγγλων και των μεγάλων γαιοκτημόνων.
H ανατροπή του Φαρούκ
Αρχίζοντας από το 1948, το κίνημα αυτό έγινε γνωστό με την ονομασία Ελεύθεροι Αξιωματικοί, μυστική επαναστατική οργάνωση την οποία είχαν συγκροτήσει στο Σουδάν, όπου υπηρετούσαν, ο Νάσερ με συναδέλφους του αξιωματικούς (ένας από αυτούς ήταν ο Ανουάρ Σαντάτ, κατοπινός διάδοχος του Νάσερ στην προεδρία της Αιγύπτου), με σκοπό να διώξουν από την Αίγυπτο τους Αγγλους και τον βασιλιά.
Με το πραξικόπημά τους της 23ης Ιουλίου 1952 οι Ελεύθεροι Αξιωματικοί, με ηγέτη τον συνταγματάρχη Νάσερ, ανέτρεψαν τη μοναρχία.
Ο Σαντάτ πρότεινε τη δημόσια εκτέλεση του βασιλιά Φαρούκ και μερικών στελεχών του καθεστώτος του.
Ο Νάσερ εναντιώθηκε στην πρόταση του Σαντάτ και δόθηκε στον Φαρούκ και στους άλλους η άδεια να εγκαταλείψουν σώοι την Αίγυπτο.
Τη διακυβέρνηση της χώρας ανέλαβε Επαναστατικό Συμβούλιο από 11 αξιωματικούς πιστούς στον Νάσερ.
Αρχηγός του κράτους τοποθετήθηκε ο στρατηγός Μοχάμεντ Ναγκίμπ, αλλά η εξουσία του ήταν εικονική.
Οταν τον Ιούνιο του 1953 ανακηρύχθηκε η δημοκρατία, ο Νάσερ έγινε υπουργός των Εσωτερικών.
Για αρκετούς μήνες γύρω από τον ουσιαστικό ρόλο του Νάσερ είχε τηρηθεί άκρα μυστικότητα.
Ετσι, όταν την άνοιξη του 1954 ο Ναγκίμπ ανατράπηκε και τέθηκε σε κατ' οίκον περιορισμό και ο Νάσερ έγινε πρωθυπουργός, το γεγονός αποτέλεσε έκπληξη ακόμη και για πολλούς οξυδερκείς παρατηρητές.
H ανακήρυξη της Αιγύπτου σε σοσιαλιστικό κράτος με μονοκομματικό πολιτικό σύστημα και επίσημη θρησκεία το Ισλάμ ήταν τα κυριότερα χαρακτηριστικά του Συντάγματος που ο Νάσερ παρουσίασε τον Ιανουάριο 1956.
Το Σύνταγμα εγκρίθηκε από τον λαό με πλειοψηφία που άγγιζε το 100% των ψήφων. Το ίδιο συνέβη και με την εκλογή του Νάσερ (που ήταν άλλωστε και ο μοναδικός υποψήφιος) στην προεδρία της χώρας.
Ο Λεσέψ και ο Ντισραέλι
Ενα από τα πρώτα επιτεύγματα του Νάσερ ήταν η απομάκρυνση των αγγλικών βάσεων από τη Διώρυγα του Σουέζ, ενώ η διανομή των μεγάλων κτημάτων στους φτωχούς καλλιεργητές αποτέλεσε πραγματική κοινωνική επανάσταση.
Τα επείγοντα σχέδια του νέου καθεστώτος προέβλεπαν την εκβιομηχάνιση της χώρας και την επέκταση της καλλιεργήσιμης γης.
Ο Νάσερ πίστευε ότι αυτοί οι στόχοι θα μπορούσαν να επιτευχθούν με την κατασκευή μεγάλου φράγματος επί του Νείλου στην περιοχή του Ασουάν, στην Ανω Αίγυπτο.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Αγγλία είχαν υποσχεθεί ότι θα χρηματοδοτούσαν το έργο με 270.000.000 δολάρια.
Τον Ιούλιο του 1956 ανακάλεσαν την προσφορά τους.
Ο Νάσερ απάντησε εθνικοποιώντας τη Διώρυγα του Σουέζ: με τα έσοδα από την εκμετάλλευση της Διώρυγας, είπε, η Αίγυπτος θα ήταν ικανή σε πολύ λίγα χρόνια να κατασκευάσει το φράγμα.
H Διώρυγα του Σουέζ, μήκους περίπου 160 χιλιομέτρων, η οποία ενώνει τη Μεσόγειο θάλασσα με την Ερυθρά θάλασσα, άρχισε να κατασκευάζεται σε σχέδια του γάλλου μηχανικού Φερδινάνδου ντε Λεσέψ το 1859 και τα επίσημα εγκαίνιά της έγιναν το 1869 από την Αυτοκράτειρα της Γαλλίας Ευγενία, σύζυγο του Ναπολέοντα Γ΄ και εξαδέλφη του Λεσέψ.
Για την κατασκευή και την εκμετάλλευσή της είχε ιδρυθεί η διεθνής Εταιρεία της Διώρυγας του Σουέζ, όπου δέσποζαν οι Γάλλοι.
H Αγγλία αρχικά είχε αντιδράσει στην κατασκευή της Διώρυγας θεωρώντας την προγεφύρωμα της Γαλλίας στη Μέση Ανατολή και άρα έμμεση απειλή για την Ινδία.
Οταν όμως το 1875 ο Χεδίβης της Αιγύπτου πρόσφερε προς πώληση το 40% των μετοχών της εταιρείας, το οποίο κατείχε, ο πρωθυπουργός της Αγγλίας Βενιαμίν Ντισραέλι δεν έχασε την ευκαιρία: αγόρασε τις μετοχές για το αγγλικό Δημόσιο καθιστώντας την Αγγλία τον μεγαλύτερο μέτοχο της εταιρείας.
H κρίση του Σουέζ
H εθνικοποίηση της Εταιρείας της Διώρυγας προκάλεσε σφοδρή ανησυχία στις κυβερνήσεις της Αγγλίας και της Γαλλίας (γάλλοι επενδυτές εξακολουθούσαν να έχουν μεγάλα συμφέροντα στην εταιρεία).
Καταβλήθηκαν προσπάθειες για συμβιβασμό, αλλά ο Νάσερ ήταν ανένδοτος. Στις 31 Οκτωβρίου 1956 η Αγγλία και η Γαλλία εξαπέλυσαν επίθεση κατά της Αιγύπτου με αεροπορικούς βομβαρδισμούς και ρίψη αλεξιπτωτιστών.
Δύο ημέρες ενωρίτερα, αφού είχαν προηγηθεί μυστικές συνεννοήσεις μεταξύ των τριών κυβερνήσεων, το Ισραήλ είχε εισβάλει με τα τεθωρακισμένα του στη Χερσόνησο του Σινά.
H συνδυασμένη επίθεση κατά της Αιγύπτου προκάλεσε τη διεθνή κατακραυγή και οι επιτιθέμενοι αναγκάστηκαν να διακόψουν τις πολεμικές επιχειρήσεις τους.
Ειρηνευτική δύναμη των Ηνωμένων Εθνών αντικατέστησε τους Ισραηλινούς στην περιοχή που είχαν καταλάβει και από όπου αποχώρησαν το 1957.
Ο Νάσερ βγήκε από την κρίση με το γόητρό του ενισχυμένο και τη δημοτικότητά του διευρυμένη ανάμεσα στους αραβικούς λαούς, καθώς φάνηκε ικανός να αψηφά τη Δύση.
Στη Μέση Ανατολή ο νασερισμός έγινε η επικρατέστερη μορφή της ιδεολογίας του παναραβισμού.
Προσεγγίζοντας την ΕΣΣΔ
Ο Νασέρ ενώ υπογράφει το σύμφωνο ένωσης με τον Σύρο πρόεδρο Σουκρί αλ-Κουατλί, πράξη γέννησης της Ηνωμένης Αραβικής Δημοκρατίας, τον Φεβρουάριο του 1958.
Το 1958 ιδρύθηκε η Ενωμένη Αραβική Δημοκρατία, ομοσπονδία της Αιγύπτου με τη Συρία (η οποία ωστόσο αποχώρησε το 1961), και αναπτύχθηκαν στενοί δεσμοί με την Υεμένη και με το Ιράκ.
Το 1958 ιδρύθηκε η Ενωμένη Αραβική Δημοκρατία, ομοσπονδία της Αιγύπτου με τη Συρία (η οποία ωστόσο αποχώρησε το 1961), και αναπτύχθηκαν στενοί δεσμοί με την Υεμένη και με το Ιράκ.
Το φράγμα του Ασουάν κατασκευάστηκε με τη βοήθεια της Σοβιετικής Ενωσης, την οποία ο Νάσερ προσέγγιζε ολοένα περισσότερο.
H εκβιομηχάνιση πήρε γοργότερο ρυθμό, εφαρμόστηκαν μεταρρυθμίσεις που ευνόησαν τους αγρότες, η θέση των γυναικών βελτιώθηκε σημαντικά.
H χώρα άρχισε να απαλλάσσεται από τους ξένους και στις νευραλγικές θέσεις, που άλλοτε κατέχονταν από Αγγλους, Γάλλους, Ελληνες και άλλους ξένους, τοποθετήθηκαν Αιγύπτιοι.
Ο Νάσερ διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο και στη διεθνή πολιτική σκηνή συνεργαζόμενους με τους ηγέτες άλλων χωρών, όπως ο Ιωσήφ Τίτο της Γιουγκοσλαβίας και ο Γιαβαχαρλάλ Νεχρού της Ινδίας, στο κίνημα των «αδεσμεύτων», των χωρών δηλαδή που δεν ήταν ενταγμένες σε κανένα από τα δύο μεγάλα στρατόπεδα της εποχής, το δυτικό και το ανατολικό, αλλά τηρούσαν στάση ουδετερότητας.
Το 1967 ο Νάσερ ζήτησε να αποχωρήσουν οι δυνάμεις του ΟΗΕ από το Στενό της Γάζας όπου είχαν εγκατασταθεί μετά την αποχώρηση των Ισραηλινών, το 1957.
Το Ισραήλ ανακατέλαβε την περιοχή, και αυτό οδήγησε στον Πόλεμο των Εξι Ημερών του Ιουνίου 1967.
Στον πόλεμο αυτό η Αίγυπτος και ο σύμμαχοί της υπέστησαν πανωλεθρία. Ο Νάσερ θέλησε να παραιτηθεί, αλλά οι ογκώδεις διαδηλώσεις που διοργανώθηκαν υπέρ της παραμονής του τον μετέπεισαν.
Οι προσπάθειες της αιγυπτιακής κυβέρνησης τα κατοπινά χρόνια επικεντρώθηκαν στην ανοικοδόμηση της χώρας.
Ο Νάσερ πέθανε ξαφνικά από καρδιακή προσβολή.
Με πληροφορίες από: athamastos.blogspot.gr - newsweek.com - tvxs.gr- tovima.gr
Έτσι, το άρθρο Το μυστικό ισραηλινό πρόγραμμα των στοχευμένων φόνων
δηλαδή όλα τα άρθρα Το μυστικό ισραηλινό πρόγραμμα των στοχευμένων φόνων Αυτή τη φορά, ελπίζουμε ότι μπορεί να προσφέρει οφέλη σε όλους σας. Εντάξει, μπορείτε να δείτε σε μια θέση σε άλλα άρθρα.
Τώρα διαβάζετε το άρθρο Το μυστικό ισραηλινό πρόγραμμα των στοχευμένων φόνων η διεύθυνση του συνδέσμου https://movetodays.blogspot.com/2018/05/blog-post_770.html
0 Response to "Το μυστικό ισραηλινό πρόγραμμα των στοχευμένων φόνων"
Δημοσίευση σχολίου